A. Sigortanin Kapsami
A.1- Sigortali, Sigorta Ettiren ve Lehdar
Hayati üzerine sigorta sözlesmesi yapilan kisiye "sigortali", prim ödemek suretiyle sigortalinin menfaatini sigortaci nezdinde sigortalayan kisiye "sigorta ettiren" ve sigorta sözlesmesine taraf olmamakla beraber lehine sigorta sözlesmesi yapilan ve rizikonun gerçeklesmesi halinde kural olarak sigorta tazminatini sigortacidan isteme hakkina sahip olana da "lehdar" denir.
Sigortali ile sigorta ettiren ayni sahis olabilecegi gibi hayatta kalma sartiyla yapilan sigortalarda lehdar da ayni sahis olabilir.
Bir kimsenin hayati, ya o kimse veya onun bilgi ve izni olmasa bile diledigi bir veya birkaç sigortaciya çesitli bedellerle üçüncü bir kisi tarafindan sigorta ettirilebilir, su kadar ki, üçüncü kisinin o kimsenin hayatinin devaminda maddi veya manevi menfaatinin bulunmasi sigortanin geçerliligi için sarttir.
A.2- Sigortanin Konusu
Sigortaci, bu sigorta ile bir kimsenin belirli bir süre içinde veya sözlesmede belirtilen sart ve haller içinde ölümü veya o kimsenin sözlesmede belirtilen belli bir süreden fazla yasamasi ihtimalini ya da her iki ihtimali beraber sigorta edebilir.
Ancak, küçüklerin, mahcurlarin veya mümeyyiz olmayanlarin ölümünü sart koyarak sigorta etmek batil, bunlarin hayati üzerine sigorta yapmak geçerlidir. Her iki halde de ölüm gerçeklesirse sigortalinin ölüm tarihindeki riyazi ihtiyati ödenir.
Bu genel sartlara göre riyazi ihtiyat ödenmesi gereken hallerde varsa kar payi da ödenir.
A.3- Sigorta Teminati Disinda Kalan Haller
Asagidaki haller sigorta teminati disindadir:
3.1- Sigortali, sigortaciyi haberdar etmeksizin ticari hava hatlari üzerinde yolcu nakline ruhsatli isletmelerin uçak veya herhangi bir hava gemisinde ancak, yolcu sifatiyla seyahat edebilir. Hayati sigortalanan kisinin ölümü yolcu sifati disinda havada yapilan yolculuklar esnasinda olursa, sirket yalniz riyazi ihtiyati ödemekle yükümlüdür; ölüm tazminati ödenmez.
3.2- Sigortali, intihar veya intihara tesebbüs sonucunda öldügü takdirde, sigortalinin intihari aninda akli melekeleri ne olursa olsun, sigortaci sigortanin o andaki riyazi ihtiyatini öder. Aksine bir sözlesme ile süre kisaltilmis olmadikça sigortali araliksiz olarak en az üç yil devam etmis bulunuyorsa, sigortaci sigorta teminatinin tamamini ödemekle yükümlüdür.
3.3- Sigortadan faydalanan kimse hayati üzerine sigorta yapmis olani öldürmüs veya onun öldürülmesinde herhangi bir sekilde suç ortakligi etmisse sigorta bedelinden mahrum kalir ve bu bedel ölenin mirasçilarina ait olur.
3.4- Aksi sözlesme ile kararlastirilmadikça, sigorta savas halinde geçerli degildir. Ancak, sigortali savas esnasinda ve savas hareketleri dolayisiyla ölürse, ölüm tarihindeki riyazi ihtiyatlar, ödeme tarihine kadar geçecek süreye ait teknik faizleriyle birlikte hak sahiplerine ödenir.
3.5- Sigortali, aksine bir sözlesme olmadigi sürece, AIDS, nükleer, biyolojik ve kimyasal silah kullanimi veya nükleer, biyolojik ve kimyasal maddelerin açiga çikmasina neden olacak her türlü saldiri ve sabotaj veya tedavi amaçli olanlar hariç nükleer rizikolar sonucu ölürse, sigortaci, yalniz riyazi ihtiyati ödemekle yükümlüdür.
A.4- Sigorta Bedelinin Artirilmasi
Sigorta süresi içinde, sigorta ettirenin talebi ve sigortacinin da kabulü halinde sigorta bedeli artirilabilir.
Sigorta özel sartlari geregi sigorta bedelini kendiliginden artiran haller hariç, sigorta ettiren teminat artisi talep ettiginde durumu sigortaciya yazili olarak bildirmek ve sigortacinin gerekli gördügü durumlarda yeni bir saglik raporunu sigortaciya vermek zorundadir.
Sigorta bedelinin artirilmasi halinde yapilacak beyanlar hakkinda C.2 hükümleri uygulanir.
A.5- Sigortanin Baslangici ve Sonu
Sigorta, poliçede baslama ve sona erme tarihleri olarak yazilan günlerde, aksi kararlastirilmadikça Türkiye saati ile ögleyin saat 12.00'de baslar ve ögleyin saat 12.00'de ve herhalükarda rizikonun gerçeklesmesiyle sona erer.
A.6- Sigortanin Cografi Siniri
Bu sigorta dünyanin her yerinde geçerlidir.
B. Rizikonun Gerçeklesmesi Halinde Hak Sahiplerinin Yükümlülükleri
Hak sahipleri, rizikonun gerçeklestigini ögrendigi tarihten itibaren durumu bes gün içinde sigortaciya bildirmek zorundadirlar.
Hak sahipleri, poliçeden dogan haklarini talep edebilmek için, asagidaki yazili belgeleri, masrafi kendilerine ait olmak üzere temin ederek sigortaciya verir.
a) Sigorta poliçesi, (kaybi halinde sigortali veya hak sahibinden alinacak imzali beyan yeterlidir),
b) Nüfus idaresi tarafindan verilecek tasdikli ve vukuatli nüfus kayit örnegi,
c) Gerekirse ölüm nedenini açiklayan doktor raporu veya gömme izni,
d) Gaiplik halinde mahkemeden alinacak olan gaiplik karari,
e) Lehdar tayin edilmedigi durumlarda veraset ilami,
Sigortaci, vefat rizikolarinda gerekirse tazminati kesinlestirmek için saglik karnesi ile hastane durum raporunu da ayrica isteyebilir. Sigortaci talep halinde lehdar ya da sigorta ettirene tazminatin ödenmesine iliskin olarak aldigi belgeler karsiliginda bir alindi belgesi vermek zorundadir.
Bütün belgelerin sigorta sirketine verilmesinden sonra sigortaci, sözlesme hükümlerine göre ödemesi gereken kesinlesmis tazminati on gün içinde hak sahiplerine öder. Poliçenin bulunamadigi durumlarda sirket kayitlari esas alinir.
Sadece, hayatta kalma sartiyla yapilmis olan sözlesmelerde, sözlesmede belirtilen sürenin dolmasi nedeniyle yapilacak ödemelerde sadece sigorta poliçesi ve onayli nüfus suretinin verilmesi yeterlidir.
C. Çesitli Hükümler
C.l- Sigorla Priminin Ödenmesi ve Sigortacinin Sorumlulugunun Baslamasi
Sigorta priminin tamami veya taksitle ödenmesi kararlastirilmis ise ilk taksit poliçenin tesliminde ve kalan taksitler de poliçede belirtilen tarihlerde nakden ödenir.
Sigorta sözlesmesinin yapilmasina iliskin teklifnamenin sigorta sirketine ulastigi tarihten itibaren 30 gün içinde ret edilmemesi halinde, sigorta sözlesmesi yapilmis olur.
Teklifnamenin verilmesi sirasinda alindi belgesi karsiliginda alinan para, teklifnamenin sirketçe kabul edilmesi halinde sigorta ettirenin prim borcuna mahsup edilir.
Hayati sigorta olunan kimse ilk primin ödenmesinden önce ölmüs ise sigorta hükümsüzdür .
Bir yildan uzun süreli hayat sigortalarinda sigorta ücretinin veya taksitlere baglanmis oldugu takdirde herhangi bir taksitinin vadesinde ödenmemesi halinde sigortaci, sigorta ettirenin kendisine bildirmis oldugu son ikametgah adresine taahhütlü mektupla veya noter kanaliyla ücret veya taksitin bir ay içinde ödenmesini, aksi takdirde sigortanin feshedilmis olacagini ihtar eder. Bu sürenin sonunda sözkonusu ücret veya taksit ödenmemis ise sözlesme feshedilmis olur.
Bir yil ve daha kisa süreli hayat sigortalarinda ise, sigorta ettiren kimse primini veya taksitlere baglanmis oldugu takdirde herhangi bir taksitini vadesinde ödememesi halinde temerrüde düser ve temerrüt gününü takip eden on bes gün içerisinde dahi sigorta ettiren prim borcunu ödemedigi takdirde bu müddetin bitiminden itibaren onbes gün süre ile sigorta teminati durur. Bu sürenin sonuna kadar prim ödenmedigi takdirde sigorta sözlesmesi herhangi bir ihtara gerek kalmadan feshedilmis olur.
Sigorta primi önceden taraflarca belirlenen vadede makbuz karsiliginda ödenir. Poliçede belirtilmek kaydiyla PTT ve diger kisilerden alinacak primlerin ödendigine dair belgeler sigorta sirketi makbuzu ile es degerdedir.
Aksine bir sözlesmeyle süre kisaltilmis olmadikça üç yil geçmeden sigorta ettiren sigortadan cayar veya taahhüdüne uymazsa verdigi primi veya bedeli sigortacidan talep edemez.
Ilk üç senenin primleri ödendikten sonra müteakip primler ödenmeyecek olursa poliçe feshedilmez; Ancak, sigortaci re'sen madde C.5 hükümlerini uygular.
C.2- Sözlesmenin Yapilmasi Sirasindaki Beyan Yükümlülügü
2.1- Sigortaci, bu sözlesmeyi, gerek sigorta ettiren gerekse bilgisinin oldugu hallerde hayati sigorta edilenlerin ve temsilci araciligiyla sigorta yapiliyorsa temsilcinin de beyanini esas tutarak yapmistir.
2.2- Gerek sigorta ettiren gerekse sigortali ve temsilci, sigorta sözlesmesinin yapilmasi sirasinda kendisince bilinen ve sigortacinin sözlesmeyi yapmamasini veya daha agir sartlarla yapmasini gerektirecek bütün halleri bildirmekle yükümlüdür. Bu yükümlülügün ihlali halinde, sigortaci durumu ögrendigi tarihten itibaren bir ay içinde sözlesmeden cayabilir veya sözlesmeyi yürürlükte tutarak sekiz gün içinde prim farkini talep edebilir. Ancak, sigortacinin bildirilmemis, eksik veya yanlis bildirilmis olan hususlari bilmesi veya ihbar etmemenin ya da yanlis ihbar etmenin kusura dayanmamasi halinde cayma caiz degildir. Bu durumda rizikonun kabul edildiginden daha yüksek olmasi nedeniyle daha fazla bir prim alinmasi gerekiyorsa sigortaci durumu ögrendigi tarihten itibaren sekiz gün içinde prim farkini talep edebilir.
Sigorta ettiren, talep edilen prim farkini kabul ettigini sekiz gün içinde bildirmedigi takdirde sözlesmeden cayilmis olur. Ancak, prim farkinin kabul edilmemesi nedeniyle sözlesmeden cayilmasi sigortacinin gerçege aykiri veya eksik beyani ögrendigi tarihten itibaren bir aylik süre içinde sözkonusudur.
Beyan yükümlülügünün kasitli ihlalinde sigortaci riziko gerçeklesmis olsa bile sözlesmeden cayabilir ve prime hak kazanir.
Kastin sözkonusu olmadigi durumlarda riziko; sigortaci durumu ögrenmeden önce veya sigortacinin cayabilecegi veya caymanin hüküm ifade etmesi için geçecek süre içinde gerçeklesirse, sigortaci tazminati o tazminata iliskin olarak tahakkuk ettirilen prim ile tahakkuk ettirilmesi gereken prim arasindaki orana göre öder.
2.3- Cayma veya prim farkini talep etme hakki süresinde kullanilmadigi takdirde düser.
2.4- Sözlesme akdedilmesinden itibaren araliksiz veya itirazsiz olarak iki yil süreyle yürürlükte kalmissa artik sigortaci sözlesmeden cayamaz ancak durumu ögrendigi tarihten itibaren sekiz gün içinde prim farkini talep edebilir. Ancak, sigortali talep edilen prim farkini kabul etmezse rizikoya iliskin olarak alinan prim ile alinmasi gereken prim arasindaki oran çarpilir çikan miktar tazminat olarak ödenir.
2.5- Eksik ve yanlis beyan fazla prim alinmasina neden olmussa, fazla alinan miktar sigorta ettirene gün esasi üzerinden iade olunur.
C.3- Sigorta Süresi Içinde Beyan Yükümlülügü
Sözlesmenin yapilmasindan sonra, sigortacinin izni olmadan, rizikoya etki edebilecek hususlarda meydana getirilen degisikliklerin sekiz gün içinde sigortaciya bildirilmesi gerekir .
Durumun sigortaci tarafindan ögrenilmesinden sonra,
3.1- Degisiklik, sigortacinin sözlesmeyi yapmamasi ya da daha agir sartlarla yapmasini gerektiren hallerden ise,
Sigortaci sekiz gün içinde sözlesmeyi fesheder veya prim farkini almak suretiyle sözlesmeyi yürürlükte tutar.
Sigorta ettiren talep edilen prim farkini kabul ettigIni sekiz gün içinde bildirmedigi takdirde sözlesme feshedilmis olur. Ancak, prim farkinin kabul edilmemesi nedeniyle sözlesmenin feshi sigortacinin degisikligi ögrendigi tarihten itibaren sekiz gün içinde sözkonusudur.
Süresinde kullanilmayan fesih veya prim farkini talep etme hakki düser. Her ne sekilde olursa olsun degisikligi ögrenen sigortaci, sigorta hükmünün devamina razi oldugunu gösterir bir harekette bulunursa fesih hakki düser.
3.2- Degisiklik, rizikoyu hafifletici nitelikte ve daha az prim uygulanmasini gerektirir hallerden ise, sigortaci degisikligin yapildigi tarihten itibaren dönem sonuna kadar geçecek süre için gün esasina göre hesap edilecek prim farkini sigorta ettirene geri verir.
3.3- Sigortacinin sözlesmeyi bu degisikliklere göre yapmamasini veya daha agir sartlarla yapmasini gerektiren hallerde:
a) Sigortaci durumu ögrenmeden önce,
b) Sigortacinin fesih ihbarinda bulunabilecegi süre içinde,
c) Fesih ihbarinin hüküm ifade etmesi için geçecek süre içinde riziko gerçeklesirse, sigortaci tazminati, o tazminata iliskin olarak tahakkuk ettirilen prim ile tahakkuk ettirilmesi gereken prim arasindaki orana göre öder.
C. 4- Sigortanin Tekrar Yürürlüge Konulmasi veya Eski Haline Dönüstürülmesi
Primin ödenmemesinden dolayi fesih veya tenzil edilmis olan sözlesme, ödenmeyen ilk primin vadesini izleyen alti ay içinde ve birikmis primler, her primin. vadesinden itibaren hesap edilecek kanuni gecikme faiziyle birlikte sigorta ettiren tarafindan bir defada ödenmek sartiyla tekrar yürürlüge konulur veya eski haline dönüstürülür.
Bu alti aylik süre geçtigi takdirde, sigortaci isterse, masrafi sigorta ettirene ait olmak üzere sigortalidan yeni bir muayene isteyebilir. Muayene sonucu sigortanin devami bakimindan uygun görüldügü ve birikmis primler yukarida yazili esaslar dahilinde ödendigi takdirde sigortaci sözlesmeyi tekrar yürürlüge koyar.
Sigortanin yeniden yürürlüge girmesi esnasinda sigortalinin hayatta bulunmasi sarttir. Sigortanin yeniden yürürlüge konmasi esnasinda yapilacak beyanlarin gerçege aykiri olmasi halinde madde C.2 hükümleri uygulanir.
C.5- Ücretsiz Sigorta (Tenzil)
Sigorta ettiren kimse, aksine bir sözlesmeyle süre kisaltilmis olmadikça en az üç yillik primi ödedikten sonra sigortadan cayar veya taahhüdüne uymaz ve de sigortayi satin alma (istira) hakkini da kullanmaz ise, sigortasi prim ödenmesinden muaf bir sigorta haline çevrilmis olur. Bu takdirde sigorta bedeli poliçede ve tarife teknik esaslarinda gösterildigi sekilde indirilir.
C.6- Satinalma (Istira)
Sigortaci, aksine bir sözlesmeyle kisaltilmis olmadikça en az üç yillik primi ödenmis olan bir sigortayi, sigorta ettirenin talebi üzerine ve sigorta poliçesinin geri verilmesi karsiliginda poliçede belirtilen sekilde satin almak zorundadir.
C. 7- Borç Verme (Ikraz)
Sigortaci, aksine bir sözlesmeyle kisaltilmis olmadikça en az 3 yillik primi ödenmis sigortada, sigorta ettirenin talebi üzerine ve poliçenin iadesi karsiliginda sigorta poliçesi üzerinden ödünç para vermek zorundadir.
Borcun faizleri, taraflarca kararlasurilan vadelerde ödendigi sürece sözlesme yürürlükte kalir. Faizler vadelerinde ödenmeyecek olursa, sigortaci, sigorta ettirene bir ihbar mektubu göndererek borcunu islemis faiz ve masraflariyla üç ay içinde ödemeye davet eder. Borç bu süre içinde ödenmez ise sigortaci re'sen istira eder ve alacagini islemis faiz ve masraflariyla birlikte tahsil eder. Kalan miktar sigorta ettirene iade olunur.
C.8- Hak veya Borçlarin Devri -Menfaattarin Degistirilmesi
8.1- Bu sözlesmeden dogan haklarin veya borçlarin devri mümkündür .
8.2- Sigorta ettiren, sigortadan faydalanan kimseyi sigortanin baslangicinda veya daha sonra tayin edebilecegi gibi istedigi zaman degistirme hakkina da sahiptir. Ancak, sigorta ettiren degistirme hakkindan vazgeçtigini poliçeye yazdirmakla birlikte poliçeyi lehdara teslim etmisse artik o kisiyi degistiremez.
C.9- Poliçenin Kaybi
Poliçenin kaybi halinde, sirkette bulunan ve sigorta ettiren tarafindan onaylanmis kayit ve belgeler esas, kaybolan nüsha geçersiz kabul edilerek yerine sigorta ettiren tarafindan imza edilecek bir kayip formu karsiliginda ikinci bir örnek poliçe verilir. Bu konuda yapilacak masraflar sigorta ettirene aittir.
C.l0- Teblig ve Ibbarlar
Sigortali ve sigorta ettirenin bildirimleri, sigorta sirketinin merkezine noter eliyle veya taahhütlü mektupla yapilir.
Sigortacinin bildirimleri de sigorta ettirenin ve sigortalinin poliçede gösterilen adresine ayni surette yapilir. Bu adreslerin degismis olmasi halinde ise, sigorta ettiren bunu sigorta sirketine bildirmek zorundadir. Aksi takdirde sigortaci tarafindan yapilacak tebligatin sigorta ettirene ulastirilmamis olmasindan dogacak kanuni sonuçlar dogrudan dogruya sigorta ettirene ait olur.
Taraflara imza karsiliginda, elden verilen mektup veya telgraf ile yapilan bildirimler de taahhütlü mektup hükmündedir.
C.11- Sigortaliya Ait Sirlarin Sakli Tutulmasi
Sigortaci ve sigortaci adina hareket edenler bu sözlesmenin yapilmasi dolayisiyla sigortaliya, sigorta ettirene ve lehdara ait ögrenecekleri sirlarin sakli tutulmamasindan dogacak zararlardan sorumludurlar.
C.12- Yetkili Mahkeme
Bu sözlesmeden dogan uyusmazliklar nedeniyle sigorta sirketi aleyhine açilacak davalarda yetkili mahkeme sigorta sirketi merkezinin veya sigortalinin ikametgahinin bulundugu, sigorta sirketince açilacak davalarda ise davalinin ikametgahinin bulundugu yerdeki ticaret davalarina bakmakla görevli mahkemelerdir.
C.13- Zaman Asimi
Sigorta sözlesmesinden dogan bütün talepler iki yilda zamanasimina ugrar.
C.14- Özel Sartlar
Sigorta sözlesmelerine, genel sartlara aykiri düsmemek ve sigortali aleyhine olmamak üzere özel sartlar konulabilir.
Son Düzenleme Tarihi: 11 Mayis 2002
Son Düzenleme Tarihi: 11 Mayis 2002